Zamanın Gürültüsü

Gerek ilk öykü kitabi Mans Ötesi'ndeki "Ses Karismasi" baslikli hikâyenin kahramani Leonard Verity adli besteci gerekse bir sonraki öykü derlemesi olan Limon Masasi'nda yer alan "Sessizlik" baslikli hikâyenin kahramani Finli müzisyen Jean Sibelius, Julian Barnes'in müzik sanatina yapitlarinda "sanatçilik sorunsali" açisindan agirlikli bir yer verdiginin isareti olarak degerlendirilebilir. Sanatçinin, sanatini yasamda hangi bedelleri ödeyerek ortaya koydugu, baska türlü bir yasam yolu seçerek de ayni yapitlarin verilip verilemeyecegi, gelecegin yargisinin sanatçi için gerçek anlamda bir sey ifade edip etmedigi bütün bu çalismalarin ana izlegini olusturur.Julian Barnes bu kez karsimiza, ünlü Rus besteci Dimitri Sostakoviç'in firtinali hayati ve sanati üzerine olan bir anlatiyla çikiyor: Zamanin Gürültüsü baslikli romaninda, yenilikçi yapitlari Sovyet Rusya dönemi rejiminin baskici cenderesinde siddetli saldirilara ugramis, sanat anlayisini ideolojik bagnazliga karsi içten içe savunmus, ne var ki Besinci Senfoni'sinin uyandirdigi yankilarda görülecegi üzere, rejimle zaman zaman görünüste "uzlasmalara" girmek zorunda kalmis Sostakoviç'in yogun bir iç sorgulamayla geçen hayatini ve sanatini ele aliyor. Barnes, metni "üçlü" bir bölümleme üzerine insa ederken ("Sahanlikta", "Uçakta" ve "Arabada") anlatinin üç ana figürünü de gene bir "üçlü" yapi kurarak olusturmus ("Dinleyen", "Animsayan" ve "Içen"). Leitmotif olarak kullanilan Rus atasözleriyle, bestecinin "artik yil" takintisiyla, hem fars hem de trajedi olabilen yazgi anlayisiyla, annesi ve hayatina giren kadinlarla, çesit çesit matrak müzisyen anekdotuyla, onu sürekli halk sanatinin "dogru" yoluna çagirmis olan "Büyük Önder" Stalin imgesi ve daha nice çarpici ögeyle örülü olan metin, okura essiz bir okuma tadi sunuyor. Dimitri Sostakoviç'in saptamasini öyleyse kendimize bir kez daha soralim: Gerçekten de, "Zamanin gürültüsü üzerinde duyulan Tarih'in fisiltisi midir Sanat?" Eger böyleyse, "Zamanin gürültüsüne karsi ne çikarilabilir?"(Tanitim Bülteninden)