Venedik ve Kostantiniyye Tarihte Osmanlı-Venedik İlişkileri

Tommaso Bertelé Istanbul'da bulundugu sirada Venedik Sarayi'nin ihtisami karsisinda büyülendi ve binanin tarihinden hareketle basladigi arastirmalar Osmanli-Venedik iliskilerini ele alan bu eserin ortaya çikmasina neden oldu. Bertelé Venedik temsilcilerinin faaliyetlerini incelerken, Osmanli devlet erkâniyla iliskilere, tantanali ve itibarli günler kadar, istirap dolu günlere de yer verir. Bu iliskiler arasinda tarihte büyük bir iz birakmamis kisiler yani Galata yöneticileri, kadilar ve hatta yeniçeriler de kendilerine yer bulur. Venedik Sarayi'nda elbette diplomasi, siyaset ve dinsel egilimler basroldedir ve balyoslarla diger temsilcilerin tutumlari bunlara göre islenir. Bu arada, binada muhtelif zamanlarda kültür adamlari da kalir ve eserler yaratirlar: ilk edebiyat tarihi arastirmacilarindan G.B. Donadu, G. Battista Toderini; teskilat üzerine bir eser yazan P. Busenello; Istanbul'u ve Osmanli askeri teskilatini inceleyen Luigi Ferdinando Marsigli; Kuzey Afrika'ya yaptigi seyahat izlenimlerini ve II. Osman'in katli sirasindaki buhranli günleri kaleme alan dragman G.B. Salvago da bunlar arasindadir. Elimizdeki kitap, Venedik balyoslarinin yabanci elçilerle iliskilerine dair bilgiler de içerir ve komsu elçilik binalarinin yapimi, gelismesi, konuk kisilerin özellikleri belirtilir. Venedik balyoslarinin Bogaziçi taraflarinda yazlik mekânlar edinme veya basta veba olmak üzere hastaliklardan kaçma girisimleri sirasinda begendikleri yerlerden bahsederken de Bogaziçi'nin Avrupa yakasinin gelismesine ve salgin hastaliklara dair önemli ayrintilar aktarir. Kitabin zengin görsel malzemeleri arastirmacilar ve tarih meraklilari için ayri bir kazanç olusturmaktadir. Bu eseri dilimize kazandiran Prof. Dr. Mahmut H. Sakiroglu Venedik ve Italya'daki Türk tarihine bagli kalintilar üzerine çesitli makaleler kaleme aldi. Çesitli ansiklopedilere biyografi maddeleri yazdi. Italyan Hükümeti'nin ver Cavaliere di Bene Merito nisanina sahiptir.