Tanin Gazetesi Başmakaleleri

İkinci Meşrutiyet Cumhuriyet'in laboratuvarı olarak bilinegelir. Anayasal monarşinin başlangıç evresi 1908'dir ve baş aktörü İttihat ve Terakki Cemiyeti'dir. Fransız devriminin esintisi “hürriyet, müsavat, uhuvvet”, devrimin şiarıdır. Meşrutiyet'in ilk yılı “İlan-ı Hürriyet”tir. 1908 doğumlular doğum yılı sorulduğunda “Hürriyette doğdum,” yanıtını verirler. Türkiye'de temel hak ve özgürlükler alanında önemli adımların atıldığı evre işte İkinci Meşrutiyet'in bu ilk yılıdır. 1908 bir anlamda 600 yıllık mutlak monarşiyi, Osmanlı hanedanı saltanatını sonlandırır. Jön Türk devrimi ise dünya tarihi açısından 20. yüzyılın baş döndürücü kaotik dönüşümlerinin ilklerinden biri sayılır. Otuz üç yıllık II. Abdülhamit saltanatı 31 Mart'la son bulur.
Daha önce İttihat ve Terakki ve Şura-yı Ümmet gazeteleriyle sesini duyuran İttihat ve Terakki Cemiyeti bu kez yarı-resmî Tanin'le okuyucuların karşısına çıkıyor. Dönemin önde gelen tanıklarından Hüseyin Cahit Yalçın'ın 1908-1909 evresi üzerine Tanin'deki başmakaleleri bu kitapta yer alan yazılar. Anadolu'da Devrim Günleri – II. Meşrutiyet'in İlanı adlı eseriyle konuya ne denli hâkim olduğunu bildiğimiz Mülkiye kökenli tarihçilerimizden Kudret Emiroğlu Hüseyin Cahit'in bu değerli yazılarını Latin harflerine kazandırıyor. Göz nuru gerektiren, büyük emek mahsulü olan ve 1908 Jön Türk devriminin ilk elden anlatımını içeren kitaptaki makaleler, geçen yüzyılın siyasi tarihinin temel kaynaklarından birini oluşturuyor.

Prof. Dr. Zafer Toprak