Şah İsmail Hata’i Külliyatı

Türkçe Divani, Nasihat-name, Deh-name, Tuyuglar, Kosmalar, Geraylilar, Varsagilar ve Bayatilar
Sah Ismail Hatâ'î (1487-1524) farkli kimligi, siyasi durusu ve toplumsal icraatlariyla, genel Türk tarihinde üzerinde en fazla tartisilan isimlerden biri olmustur. Küçük yasta Seyh olmus. 14 yasini tamamlandiginda ise koca bir imparatorluk kurmustur. Kurdugu devlete Devlet-i Kizilbas, hâkim oldugu ülkeye ise Ülke-i Kizilbas adini vermistir. Kizilbaslik, Siî bir Islam anlayisi olmayip, Safevî propagandalarla Siîlestirilmis ve sûfîlrstirilmis, Türkmen bir din anlayisidir. Eski kaynaklarda ve Sah Ismail Dîvâni'nda “Alevî“ deyiminin hiç gelmedigi, buna karsilik Sah Ismail ve taraftarlarinin kendilerine Kizilbas dedikleri bilinir.
Genel Türk siyasi ve kültür tarihinde Türk inançlarini, dilini, kimligini ve kültürel degerlerini en üst düzeyde temsil etmis ve savunmus Sah Ismail gibi ikinci bir hükümdara rastlamak olanaksizdir. Sah Ismail siyasi kisiligi ve edebi diliyle Horasan kökenli bir olusum süreci geçiren Türk Halk Islam anlayisinin ortaya çikardigi doruk noktasi olarak görülür. Sah Ismail Külliyati, bu derin ve genis sosyal olgulardan beslenen yapinin dîvânindan, tyuglarindan, kosmalarindan, Deh-name ve Nasihat-name'sinden olusur. Sah Ismail'in ölümünden sonra derlenen dîvâni ise gazeller, kasideler, mürebbe ve kitalardan olusur.
Sîrvân halâ'iki hamu Tebrîz'e tasina,
Mülk-i' Acem sorar ki, kiyâmet haçan kopar?
Yetdülce tükenür “Arab“in kûy u meskeni,
Bagdâd içinde her nice kim Türkman kopar.
(Arka Kapak)