Osmanlı Sultanları

16. yüzyil baslarinda Bati Avrupa'da Osmanli tarihini konu alan çalismalar çok ragbet görüyordu. Bunlardan biri de ilk kez 1550'de Italya'da basilan ve Bizans kökenli Theodoros Spandunis'in kaleme aldigi bir eserdi. Spandunis Konstantinopolis imparatorlari çikaran Bizans imparatorluk ailesi Kantakuzenoslarin soyundan geliyordu. Spandunis'in annesi Evdokia, Konstantinopolis'in 1453'te düsmesinden önce Italya'ya göç etmis, 1460 dolayinda baska bir Bizansli siginmaci Matteos Spandunis'le evlenmisti. Theodoros Spandunis, annesi 1490'dan önceki bir tarihte ölünce, Dogu Makedonya'da varlikli bir dul olarak yasamini sürdüren büyük halasi Mara'nin gözetimine verilmisti. Mara, Osmanli Sultani II. Murad'la evlendirilen bir Sirp prensesiydi. Murad 1451'de öldügünde, oglu Fatih Sultan Mehmed, sevip saydigi üvey annesi Mara'ya Serez'de bir çiftlik bagislamisti. Theodoros Spandunis çocuklugunun bir evresini iste böyle seçkin bir ortamda geçirdi. Theodoros'un, Bizans Imparatorlugu'nun Balkanlar'daki ve Dogu'daki harabelerinde sikisip kalmis daha uzak akrabalari arasinda Müslüman olan kimseler de vardi. Bunlardan biri, Hersek Dükü Ladislas'in II. Mehmed'e rehine olarak verilmis erkek kardesiydi. Bu rehine hayatinin sonraki döneminde Hersekzade Ahmed Pasa olarak bilinecek, Anadolu beylerbeyligi katina kadar yükselecekti. Bir digeri, II. Mehmed'in 1480'de Rodos'a gerçeklestirdigi basarisiz saldirida yer almis Paleologos soyundan gelen Mesih Pasa'ydi. Mesih, belli ki Theodoros'un büyükannesinin kardeslerinden biriydi. Sultan II. Mehmed'in nedimi olmus Has Murad Pasa adinda bir de kardesi vardi. Theodoros Spandunis, yillar içinde gözden geçirerek, yeniden yazarak ve yeni bölümler ekleyerek çalismasinin birçok versiyonunu hazirladi. Bunlarin hepsi de Italyanca yazilmisti. Spandunis, çalismanin 1538'de tamamlanan son versiyonu, sonradan Kral II. Henry (1547-1559) olacak Valois hanedanindan Fransa Veliaht Prensi Henry'ye adadi. Ünlü Bizans tarihçisi Donald M. Nicol'ün Italyancadan Ingilizceye çevirip notladigi eser iste bu metindir.