Değişme ve Farklılaşma

Örgütlenmiş hemen her insan topluluğunun, tarihi imtidat devresi içinde bir takım değişim, dönüşüm ve farklılaşmalara uğraması tabiî bir vakıa olmakla birlikte, bu kavramların (mefhum) ilmî bir problem olarak literatüre girmesi modernizmin tarihiyle ilgilidir.
Sözkonusu kavram ve kavramların modern toplumu anlama ve anlamlandırma açısından, farklı beşeri coğrafyalarda yeralan toplum/toplulukların geride bıraktıkları toplumsallaşma ameliyesi ve değerler hiyerarşisi safhalarıyla, kronolojik ilerleyiş arasındaki organik ve zihni tekamülü takibetmeyi ve ciddi bir tahlili gerektirmektedir. Sözün gelişi Batı Avrupa toplumlarıyla, eski Türk toplumu veya yakın zaman Osmanlı-Türk toplumu arasındaki tabakalaşma ve farklılaşmanın eş zamanlı olmadığı dikkâte alındığında, mevcut Türk toplumunun nasıl anlamlandırmak lâzımdır.
Konu hakkında sahalarında otorite olarak kabul edilen Batı menşeli veya Batı formasyonlu ilim adamlarının Türk toplumundaki sosyal değişme ve farklılaşmaya ilişkin yaptıkları izahlarla, tahlillerin bu yolda yeterli olmadığı görülmektedir. İş bu sebeple, bütün bunlar göz önüne alınarak, bu çalışmada Türk toplum yapısının teşekkülünü sağlayan tarihi dinamiklerle, zihni arka plân incelenmeye çalışılmıştır.