Benim Üniversitelerim

1921'de yönetici kademeleriyle olan bazı çatışmaları yüzünden, Gorki yeniden Avrupa'ya gitmek zorunda kaldı. 1928'e dek İtalya'nın Sorrento kentinde yaşadı. Edebiyattaki önemini pekiştiren birçok yapıtını, bu dönemde yayımladı. Detstvo (Çocukluğum), Vliyudyah (Ekmeğimi Kazanırken) ve Moi Üniversiteli (Benim Üniversitelerim) adlarını taşıyan üçlü roman dizisi, onun Rus edebiyatındaki en güzel özgeçmiş romanlarının sahibi olarak anılmasına neden oldu. Özellikle Benim Üniversitelerim, kendi öğretisinin ana kaynağı olan “yaşam okulu”nu tanımlamış, bu okulun öğretisindeki zorlukları, bir yandan gerçekçi, öte yandan insancıl, kendine özgü anlatımıyla aktarmıştır. Bu yapıtı ortaya çıkarmasındaki bir başka nedenin de Kazan Üniversitesine giremeyişinden doğan kırgınlık olduğu söylenir. Bu üç roman, onun çocukluk yıllarını, tam bir “içini dökme” biçiminde, başarıyla aktardığı, içtenlikle yazılmış yapıtlardır.